Πως να προφυλάξω το παιδί μου που έχει διαβήτη από την ασθένεια COVID-19;
Σακχαρώδης Διαβήτης και COVID-19
Είναι αλήθεια ότι ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 και 2 αυξάνει την ευαλωτότητα για σοβαρή νόσηση από τον ιό SARS-CoV-2. Η υπεργλυκαιμία προκαλεί δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος διευκολύνοντας την εξάπλωση παθογόνων στον οργανισμό των διαβητικών ατόμων. Το αυξημένο σάκχαρο στο αίμα δημιουργεί φλεγμονή στον οργανισμό και επιβραδύνει την ανοσιακή απάντηση. Επίσης πολλοί διαβητικοί, ιδίως ενήλικες, έχουν ήδη κάποια επιβάρυνση στο κυκλοφορικό τους σύστημα που επιβραδύνει περαιτέρω την επουλωτική διαδικασία του οργανισμού. Ευτυχώς συνήθως τα παιδιά με Σακχαρώδη Διαβήτη δεν έχουν επιβαρυμένο κυκλοφορικό σύστημα.
Είναι εύλογη λοιπόν η απορία των γονιών, εφόσον τα παιδιά με Σακχαρώδη Διαβήτη ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες πώς να τα προφυλάξουν από την ασθένεια που προκαλεί ο ιός SARS-CoV-2 τη λεγόμενη COVID-19.
#Μένουμε_Σπίτι
Κατά αρχήν είναι ζωτικής σημασίας να ακολουθούμε όλοι τις καθημερινές οδηγίες της Κυβέρνησης σχετικά με την πανδημία. #Μένουμε_Σπίτι σημαίνει ότι μένουμε σπίτι. Περιορίζουμε την έξοδο μας από το σπίτι, μόνο οι ενήλικες και μόνο για τα απολύτως απαραίτητα (εργασία αν δεν είναι εφικτή από το σπίτι, ανεφοδιασμός σε τρόφιμα, φάρμακα κλπ). Όσο προχωρούμε στην επιδημία ίσως τελικά οδηγηθούμε σε καθολική απαγόρευση της κυκλοφορίας, όμως όπως και να έχει κάθε φορά ακολουθούμε πιστά τις οδηγίες που μας ανακοινώνονται καθημερινά από τον καθηγητή Λοιμωξιολόγο, κ. Σωτήρη Τσιόδρα και τους κυβερνητικούς φορείς.
Φάρμακα και αναλώσιμα
Επιπλέον είναι απαραίτητο να έχουμε σπίτι ό,τι χρειαζόμαστε για τη διαχείριση του διαβήτη σε φάρμακα και αναλώσιμα, ικανά για να βγάλουμε ένα μήνα. Αυτά περιλαμβάνουν όλους τους τύπους ινσουλίνης που παίρνουμε, ταινίες μέτρησης σακχάρου, κετονών, σκαρφιστήρες, βελονάκια, ενέση γλυκαγόνης καθώς και ό,τι χρησιμοποιούμε για τη θεραπεία της υπογλυκαιμίας (καραμελίτσες γλυκόζης, τζελ γλυκόζης, κουτάκια χυμών, ζελεδάκια κλπ). Για το Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 είναι απαραίτητο να έχουμε στο σπίτι μας προμήθεια ενός μήνα για όλα τα φάρμακα που παίρνουμε. Όσον αφορά την ινσουλίνη ταχείας δράσης είναι καλό να έχουμε προμήθεια για έξι εβδομάδες διότι σε περίπτωση νόσησης θα χρειαστούμε πιο συχνές διορθώσεις.
Για όσους χρησιμοποιούν αντλίες ινσουλίνης ισχύει το ίδιο περί αναλώσιμων, όμως καλό είναι να μιλήσουν με τον εκπαιδευτή τους από την εταιρία, αν λόγω της πανδημίας προβλέπεται ενδεχομένως διακοπή στην τροφοδοσία αναλώσιμων. Πρέπει επίσης να φροντίσουν να έχουν πένες ινσουλίνης (τόσο ταχείας και όσο και μακράς διάρκειας δράσης) σε περίπτωση που υπάρξει πρόβλημα στην τροφοδοσία των αναλώσιμων για την αντλία τους. Χρήσιμο είναι επίσης να γνωρίζουμε τις ρυθμίσεις στην αντλία μας και ιδιαίτερα τις αναλογίες υδατανθράκων, την ευαισθησία της ινσουλίνης καθώς και τη συνολική ημερήσια δόση της βασικής ινσουλίνης ώστε να γνωρίζουμε τι να κάνουμε σε περίπτωση που χρειαστεί να καταφύγουμε σε ενέσεις ινσουλίνης.
Επίσης οι χρήστες αισθητήρων τόσο συνεχούς καταγραφής όσο και flash, καλό είναι να επικοινωνήσουν με τον εκπαιδευτή τους σχετικά με τυχόν προβλεπόμενες ελλείψεις, και να έχουν ένα απόθεμα ταινιών μέτρησης σακχάρου και σκαρφιστήρες για τουλάχιστον δυο εβδομάδες σε περίπτωση έλλειψης αισθητήρων.
Είναι καλό να προετοιμαζόμαστε για τέτοια σενάρια, χωρίς πανικό βεβαίως και σε λογικά πλαίσια σκεπτόμενοι όχι μόνο τη δική μας περίπτωση αλλά και τους άλλους ασθενείς με διαβήτη. Εδώ θέλω να αναφέρω ότι μια φυσική καταστροφή πριν μερικά χρόνια σε μια μακρινή χώρα προκάλεσε ζημιές σε εργοστάσιο παραγωγής αναλώσιμων αντλιών ινσουλίνης, με αποτέλεσμα καθυστερήσεις στην διάθεση των αναλώσιμων σε χώρα χιλιάδες μίλια μακριά.
Ο σημαντικός ρόλος της Υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής
Είναι σημαντικό να φροντίσουμε, ειδικά όσο τα παιδιά είναι μέσα, να έχουν μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε λαχανικά, φρούτα και φυτικές ίνες. Όπως γνωρίζουμε στο Σακχαρώδη Διαβήτη τα φρούτα που έχουν φυσικά σάκχαρα είναι καλό να διασπείρονται μέσα στη μέρα και αν γίνεται να τα συνδυάζουμε με άλλες τροφές όπως το γιαούρτι ή να δίνονται ως επιδόρπιο μετά το φαγητό. Ο συνδυασμός με άλλες τροφές βοηθάει την πιο αργή απορρόφηση του σακχάρου που περιέχεται στο φρούτο. Ένα εξαιρετικό επιδόρπιο ή σνακ για όλες τις ώρες είναι το γιαούρτι με φρούτα εποχής. Οι φράουλες που σιγά σιγά εμφανίζονται στην αγορά αυτήν την εποχή είναι μια ιδανική επιλογή. Όχι μόνο είναι πλούσιες σε βιταμίνη C, αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες αλλά είναι και φρούτο χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη (αργής απορρόφησης υδατάνθρακας) και περιέχουν επίσης ιδιαίτερα χαμηλή ποσότητα σε σάκχαρο. 100 γραμμάρια από φράουλες περιέχουν μόνο 6,1 γραμμάρια υδατανθράκων ή 0,4 ισοδύναμο. Αν μάλιστα βάλουμε στο γιαουρτάκι μας και λίγα αμύγδαλα έχουμε ένα εξαιρετικό επιδόρπιο ή σνακ.
Γνωρίζουμε ότι το στρες επηρεάζει ανοδικά το σάκχαρο. Καλή ιδέα είναι να φροντίζουμε να μην ασχολούμαστε όλη τη μέρα με το θέμα του κορονοϊού και να προστατεύουμε τα παιδιά μας από την υπερβολική πληροφόρηση που μπορεί να δημιουργήσει περισσότερο άγχος. Είναι ευκαιρία να χαλαρώσουμε παίζοντας επιτραπέζια παιχνίδια, ζωγραφίζοντας, κάνοντας χειροτεχνίες ή και ακόμη κάνοντας ένα πικ-νικ στο μπαλκόνι του σπιτιού μας. Επίσης μπορούμε να δοκιμάσουμε τεχνικές ευσυνειδητότητας (mindfulness) ή διαλογισμού (meditation) μόνοι ή με τα παιδιά μας. Γι’αυτά υπάρχουν πολλές εφαρμογές για κινητά ή τάμπλετ που συχνά διατίθενται σε δωρεάν έκδοση δοκιμής. Αυτό βοηθάει και στη δίκη μας αυτο-φροντίδα που είναι πολύ βασική για τους γονείς ώστε να είμαστε σε θέση να φροντίσουμε τα παιδιά μας.
Τέλος λόγω του εγκλεισμού καλό είναι να προμηθευτούμε βιταμίνη D3 μια και η έκθεσή μας στον ήλιο είναι περιορισμένη. Η δόση των 400 διεθνών μονάδων τη μέρα αρκεί για τα περισσότερα παιδιά. Εδώ πρέπει να πω ότι έχουν γραφτεί πολλά για τη βιταμίνη D και την προάσπιση της υγείας μας ακόμη και τη ρύθμιση του διαβήτη. Τίποτε από αυτά δεν έχει επιβεβαιωθεί εκτός από το ό,τι η χαμηλή βιταμίνη D επιβαρύνει την υγεία των οστών μας και υπό αυτό το πρίσμα είναι καλό να πάρουμε προληπτικά όσο #Μένουμε_Σπίτι.
Ο σημαντικός ρόλος της άσκησης
Επίσης καθώς όλοι #Μένουμε_Σπίτι, καλό είναι να φροντίσουμε και τη σωματική μας δραστηριότητα. Υπάρχουν εκατομμύρια βιντεάκια στο YouTube για όποιο είδος άσκησης και επίπεδο δυσκολίας επιθυμούμε. Ευκαιρία να κάνουμε κάτι μαζί με τα παιδιά μας. Αυτό δεν βοηθάει μόνο στη διαχείριση του διαβήτη αλλά και στη διατήρηση της φυσικής μας κατάστασης καθώς και στη διαχείριση του στρες που όλοι περνάμε αυτές τις ημέρες. Με την άσκηση εκκρίνονται χημικές ουσίες, οι ενδορφίνες που βοηθούν στην καταπολέμηση του άγχους και στη βελτίωση της ψυχικής μας διάθεσης.
Η επικοινωνία με τον γιατρό μας
Τέλος σε περίπτωση που αναπτύξουμε συμπτώματα (πυρετό, βήχα, πονόλαιμο, δυσκολία στην αναπνοή, καταβολή, μυαλγίες: για περισσότερα παραπέμπω στην ιστοσελίδα του ΕΟΔΥ. Τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη καθώς ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες χρειάζονται εργαστηριακό έλεγχο για τον οποίο ΔΕΝ προσερχόμαστε στο νοσοκομείο αλλά παίρνουμε οδηγίες από το γιατρό μας ή από τον ΕΟΔΥ στο 1135. Πρέπει να θυμόμαστε ότι η πανδημία είναι μια δυναμική κατάσταση που αλλάζει ώρα με την ώρα οπότε ο ΕΟΔΥ και ο προσωπικός μας γιατρός είναι οι καλύτεροι σύμβουλοι. Βεβαίως ο προσωπικός μας γιατρός είναι ο μόνος που μπορεί να μας βοηθήσει στη διαχείρηση της υπεργλυκαιμίας στο σπίτι σε περίπτωση νόσησης.
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης μπορεί να απορρυθμιστεί με κάθε ασθένεια. Επιβάλλεται να επικοινωνήσουμε ξανά με το γιατρό που μας παρακολουθεί για συμβουλή όταν η υπεργλυκαιμία επιμένει παρά τις διορθώσεις που κάνουμε και παρά την τήρηση του προσωπικού μας «πλάνου ασθένειας». Για το Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1, είναι σημαντικό να παρακολουθούμε επίσης τις κετόνες αίματος και αν δούμε κετόνες πάνω από 0,5 mmol/l πρέπει να μιλήσουμε άμεσα με το γιατρό μας. Φυσικά όπως σε κάθε ασθένεια όταν κανείς έχει διαβήτη, το νερό είναι ο καλύτερος σύμμαχός μας τόσο στην αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας όσο και της ασθένειας.
Κλείνοντας θέλω να τονίσω ότι τελικά ο μόνος τρόπος για να προφυλαχτούμε και να προστατεύσουμε τους γύρω μας αποτελεσματικά από αυτή την πανδημία του κορονοϊού, είναι να #Μείνουμε_Σπίτι.
Δεν έχω να δηλώσω σύγκρουση συμφερόντων (I have no conflict of interest to declare).