Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα των εξετάσεων ορμονών του θυρεοειδούς;
Αποτελέσματα των εξετάσεων ορμονών του θυρεοειδούς
Όταν υποπτευόμαστε διαταραχή στη λειτουργία του θυρεοειδούς η πρώτη ορμόνη που ελέγχουμε είναι η TSH (θυρεοτρόπος ορμόνη). Αυτή δεν είναι ορμόνη του θυρεοειδούς αδένα αλλά της υπόφυσης. Η υπόφυση είναι ο κεντρικός ρυθμιστής των περισσοτέρων ενδοκρινών αδένων του σώματός μας. Η TSH λοιπόν ταξιδεύει από την υπόφυση στο θυρεοειδή αδένα και τον διεγείρει ώστε να παράγει τις θυρεοειδικές ορμόνες (T4,Τ3). Βασικό συστατικό στη σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών είναι το ιώδιο που παίρνουμε από τις τροφές.
Όταν ο θυρεοειδής υπολειτουργεί όπως όταν ο αδένας καταστραφεί από φλεγμονή (Hashimoto θυρεοειδίτιδα) ή αν λείπει το ιώδιο από τη διατροφή μας τότε η TSH αυξάνεται. Το αντίθετο συμβαίνει αν ο θυρεοειδής αδένας υπερλειτουργεί όπως συμβαίνει στη νόσο Graves, όπου αναπτύσσονται αντισώματα που μιμούνται τη δράση της TSH. Αυτό έχει ως συνέπεια την πτώση της TSH.
Οπότε υψηλή TSH έχουμε στον υποθυρεοειδισμό ενώ χαμηλή στον υπερθυρεοειδισμό.
Οι θυρεοειδικές ορμόνες
Επίσης συχνά μετράμε και τις θυρεοειδικές ορμόνες Τ4 και Τ3. H T3 προκύπτει κυρίως από τη μετατροπή της Τ4 σε Τ3 στους περιφερικούς ιστούς και είναι αυτή η πιο δραστική ορμόνη. Επειδή το μεγαλύτερο ποσοστό των θυρεοειδικών ορμονών είναι συνδεδεμένο με πρωτεΐνες και είναι ανενεργό, μας ενδιαφέρει να γνωρίζουμε τη συγκέντρωση των ελεύθερων (free) ορμονών και ιδιαίτερα της Τ4 (η Τ3 δεν μετράται συνήθως στην κλινική ρουτίνα μόνο αν ο γιατρός το θεωρήσει χρήσιμο). Η ελεύθερη Τ4 (θυροξίνη) στα αποτελέσματα του εργαστηρίου εμφανίζεται ως FT4.
Στον υποθυρεοειδισμό η FT4 είναι χαμηλή ενώ η FT4 είναι υψηλή στον υπερθυρεοειδισμό. Αν όμως οι καταστάσεις αυτές είναι υποκλινικές, είναι δηλαδή σε πρώιμα στάδια και δεν έχουν εκδηλωθεί πλήρως η FT4 είναι φυσιολογική.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου οι θυρεοειδικές ορμόνες μπορεί να εμφανίζονται παθολογικές χωρίς να υπάρχει πρόβλημα του θυρεοειδούς. Αυτό δεν είναι λάθος του εργαστηρίου αλλά μπορεί να συμβεί αν στο αίμα μας κυκλοφορούν ουσίες που δυνητικά παρεμβαίνουν στη σωστή μέτρηση. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η βιοτίνη που υπάρχει σε συμπληρώματα διατροφής οπότε συστήνεται να διακόπτεται η λήψη της μια-δυο μέρες πριν την εξέταση. Περισσότερα στο θέμα αυτό στο επόμενο μέρος αυτής της ενότητας των ορμονών του θυρεοειδούς.